Ceny energii, gazu i węgla dla gospodarstw domowych

Ceny energii, gazu i węgla dla gospodarstw domowych z dzisiejszego dnia warunkują nasz wybór ogrzewania na wiele lat. Obecnie ceny prądu, gazu i węgla stały się gorącym przedmiotem dyskusji. Obserwując dynamiczne zmiany cen na rynku energii, możemy szybko wyciągnąć wniosek, że wszystko „idzie do góry”. Trzeba jednak przyjrzeć się cenom nośników energii na przestrzeni kilku ostatnich lat, żeby móc wydać sprawiedliwy osąd na temat tego, które z wyżej wymienionych są najbardziej opłacalne i stabilne:

W ujęciu ogólnym na cenę nośników energii dla gospodarstw domowych składa się kilka czynników, które są względnie takie same dla wszystkich, i są to:

Każdy nośnik energii ma jednak swoje konkretne czynniki, które wpływają na jego ostateczną cenę dla odbiorcy indywidualnego. Na przykład na cenę prądu (dokładniej na 1 kWh) wpływ mają takie opłaty jak:

Na cenę gazu dla odbiorcy końcowego mają również wpływ różne czynniki, takie jak:

Portal optimalenergy informuje, że w przypadku gazu udział opłaty dystrybucyjnej w cenie dla odbiorcy indywidualnego wynosi obecnie niespełna 20 proc. Oznacza to, że 1/5 naszego rachunku za gaz to różnego rodzaju opłaty za dystrybucje. Reszta, czyli 80 proc., idzie na konto sprzedawcy. Co ciekawe, na przestrzeni lat udział opłat w cenie rósł do roku 2021. W roku 2015 wynosił 28,9 proc., w roku 2018 – 31,71 proc. , w roku 2021 – 34,36 proc. W kolejnych miesiącach 2021 roku udział opłat dystrybucyjnych w cenie gazu zaczął spadać i w tym roku wynosi dokładnie 19,01 proc.

Pozostaje nam przyjrzeć się węglowi, który jest łatwiejszy do przeanalizowania. Na cenę węgla dla odbiorcy indywidualnego składają się takie czynniki jak:

Ceny szybują w górę w całej Europie. Stwierdzenie, że to rosyjski atak na Ukrainę jest główną przyczyną takie stanu rzeczy nie będzie żadnym odkryciem. Polska od lat sprowadzała węgiel z Rosji, ponieważ krajowe wydobycie nie było w stanie pokryć naszych potrzeb. Skąd w kraju, który jeszcze w 2018 roku miał „węgla na 200 lat” wzięły się problemy z wydobyciem? W przypadku węgla diagnoza jest złożona, ale najważniejszymi czynnikami składającymi się na wysokie ceny wydobycia węgla w Polsce są:

rezygnacja z kupowania rosyjskiego węgla sprawiło, że ceny zaczęły gwałtownie rosnąć. Zabezpieczenie dostaw z innych kierunków stało się palącą kwestią nie tylko dla Polski. Wiele innych krajów również ustawiło się w kolejce po węgiel z dalekich krajów. Zwiększenie podaży na węgiel poskutkowało wyższymi cenami.

Polska polityka energetyczna oparta jest o węgiel, który służy nam do produkcji energii elektrycznej. Jeśli cena węgla na świecie rośnie, to cena prądu również, prawda? No nie do końca, ponieważ polskie elektrownie węglowe korzystają z koksu i miału węglowego z polskich kopalń. Elektrownie mają podpisane długoterminowe kontrakty z kopalniami, które opiewają na stałe – niskie – stawki za surowiec. Jednakże górnicy już kilka miesięcy temu zaczęli głośno mówić o potrzebie renegocjowania tych umów.

Wpływ na ceny węgla w Polsce mają również rządowe plany dofinansowania. Szerzej na ten temat w tekście: Dodatek węglowy – komu przysługuje, ile wynosi?

Podobnie trudna cenowo sytuacja jest z gazem, który do tego roku płynął do nas z kierunku rosyjskiego. Zaprzestanie dostarczania gazu na zachód przez Rosję sprawiło, że ceny surowca zaczęły rosnąć. Choć Polska zdążyła uruchomić gazociąg Baltic Pipe, który zapewni nam ciągłość dostaw niebieskiego paliwa, ale nie zapewni bynajmniej spadku cen do poziomu sprzed ataku Rosji na Ukrainę.

Odpowiedź na pytanie w które źródło energii dla ogrzewania najlepiej inwestować wymaga analizy cen podstawowych nośników energii. Ceny współczesne jest łatwo porównać, ale trzeba mieć szerszy obraz rzeczywistości, aby dokładnie rozeznać się w sytuacji. W tym celu należy przeanalizować jak kształtowały się ceny prądu, gazu i węgla na przestrzeni ostatnich lat.

Analizując ceny prądu posłużymy się danymi z Urzędu Regulacji Energetyki, który jest najlepszym źródłem informacji na temat cen prądu. Z danych zgromadzonych przez URE wynika, że średnia cena prądu w latach 2012 – 2019 wynosiła średnio 0,60 zł/kWh. Pierwsze tąpnięcie nastąpiło w 2020 roku kiedy cena prądu za 1 kilowatogodzinę wyniosła 0,68 zł/kWh. W 2021 roku cena ta wynosiła już 0,74 zł/kWh. W roku bieżącym (2022) średnia stawka wynosi już 0,77 zł/kWh. Według portalu money.pl przyczyną podwyżki cen w 2020 roku była pandemia covid – 19, która spowodowała zwiększony popyt na energię elektryczną. Przyczyną kolejnych wzrostów jest wojna na Ukrainie. Od tego czasu ceny prądu na Towarowej Giełdzie Energii zmieniają się praktycznie z dnia na dzień.

Miedzy rokiem 2019 a 2022 cena za 1 kilowatogodzinę prądu dla gospodarstw domowych wzrosła więc o 13 groszy. Jeśli przyjąć dane z GUS podające, że średnie roczne zużycie energii elektrycznej przez gospodarstwo domowe wynosi 2 000 kWh, to rachunki za prąd w latach 2019 – 2022 wzrosły średnio o 260 zł.

Rosnące ceny prądu sprawiają, że poszukujemy oszczędności. Jak oszczędzać na prądzie? Dowiecie się tego z tekstu Zużycie prądu – jak wybrać oszczędne urządzenie elektryczne?

W ostatnich latach ceny gazu dla odbiorców indywidualnych zmieniały się bardzo dynamicznie. W latach 2015 – 2017 ceny gazu ziemnego spadły z 0,11616 zł/kWh do 0,09224 zł/kWh. Kolejne miesiące przyniosły już podwyżki, których szczyt przypadł na rok 2019 kiedy za gaz musieliśmy płacić 0,10269 zł/kWh. Co ciekawe, ale następne miesiące ponownie przyniosły nam obniżki. W styczniu 2021 roku za 1 kilowatogodzinę gazu trzeba było płacić 0,8944 zł/kWh. Od tego czasu ceny gazu zaczęły mocno szybować w górę. W październiku 2021 gaz kosztował 0,10895 zł/kWh, a w styczniu 2022 roku było to już 0,20017 zł/kWh. Daje to niemalże dwukrotną różnicę, która przekłada się na wzrost rachunku o 194,96 zł.

Jak widać jest to mniejsza różnica niż w przypadku prądu, ale pamiętajmy przy tym, że cena gazu zaliczyła niemalże dwukrotną podwyżkę. Ceny prądu nie mają aż tak wielkich wahań. Planując swoje wydatki na kolejne lata lepiej wybierać stabilniejsze źródło ciepła.

Według badania, które przeprowadziliśmy, węgiel obok gazu jest najpopularniejszym źródłem ciepła w Polsce. Surowiec ten był chętnie wykorzystywany przez gospodarstwa domowe ze względu na swoją niską cenę, ale wojna na Ukrainie wszystko zmieniła. Ostatnie miesiące przyniosły drastyczny wzrost cen węgla. Zgodnie z danymi GUS w 2019 roku za tonę węgla musieliśmy średnio płacić 885,40 zł. Rok później cena węgla zanotowała minimalną podwyżkę, bo za tonę płaciliśmy 887,95 zł. 2021 rok był ostatnim rokiem stabilnych cen naszego czarnego złota, za które wtedy trzeba było płacić 996,6 zł. To co stało się później jest absolutnym rekordem, ponieważ po zaprzestaniu dostaw z Rosji cena węgla podskoczyła kilkukrotnie.

Średnia cena 1 tony węgla w 2022 roku wynosi około 1500 zł. Różnica między rokiem 2019, a obecnym wynosi więc 600 zł. Gospodarstwo domowe zużywające 5 ton węgla na rok musiało więc zapłacić za węgiel o około 3 000 złotych więcej względem roku 2019. Stawia to węgiel w bardzo negatywnej sytuacji. Nie poprawia jej fakt, że na rynku pojawiają się problemy z zaopatrzeniem w węgiel, a to również przekłada się na jego cenę.

Poniższa tabelka pokazuje zmiany cen prądu i gazu. Są to ceny bez wszystkich opłat dodatkowych: handlowej, przesyłowej, itd. Poniższe ceny nie obejmują także podatku VAT.