Wymiana źródeł ciepła – ile pieniędzy, ranking, do kiedy

NFOŚiGW opublikował kolejny ranking podsumowujący program Czyste Powietrze. Niekwestionowanym zwycięzcą tym razem jest województwo pomorskie, ponieważ gminy z największą ilością wniosków pochodzą właśnie z niego. Liczba składanych wniosków rośnie, ale to, ile pieniędzy na dofinansowanie jeszcze zostało i do kiedy program ma trwać, wskazuje, że wiele przed nami. Zobaczmy sami!

Czyste Powietrze to rządowy program wprowadzony w 2018 roku i nadzorowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jego celem jest poprawa jakości powietrza, zmniejszenie emisji pyłów oraz gazów cieplarnianych poprzez likwidację przestarzałych kotłów, a także poprawa efektywności energetycznej domów jednorodzinnych.

Narodowy Fundusz Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) opublikował ranking gmin, których mieszkańcy złożyli najwięcej wniosków. Na pierwszym miejscu pod tym względem znalazło się miasto Puck na Pomorzu, drugie miejsce zdobyła gmina Stare Pole – również na Pomorzu, a trzecie Goczałkowice–Zdrój na Śląsku. Wśród województw liderem jest pomorskie, ponieważ na 10 najbardziej aktywnych gmin 7 pochodzi z tego regionu.

Program Czyste Powietrze – ranking

Dane na temat programu Czyste Powietrze są aktualizowane co tydzień i pokazują, że do 23.06.2022 wniosek na dofinansowanie do wymiany pieca złożyło ponad 455 tys. osób na łączną kwotę ponad 8 mld złotych. Liczby te są imponujące, ale szersze spojrzenie pokazuje, że do wykorzystania została jeszcze „góra” pieniędzy w ramach programu Czyste Powietrze. Eksperci z Instytutu Ekonomii Środowiska wskazują, że w polskich domach jest jeszcze do wymiany 3 – 4 mln pieców na paliwa stałe, z czego 3 mln to kotły węglowe, czyli tzw. kopciuchy. Polska przeznaczyła na cały program dofinansowania do wymiany pieców aż 103 mld złotych.

Okazuje się, że mimo dofinansowania oraz możliwości otrzymania preferencyjnych kredytów na wymianę źródła ciepła większość właścicieli domów ogrzewanych piecami na paliwa stałe nie kwapi się do ich wymiany.

Instytut Ekonomii Środowiska wylicza w swoim raporcie, że „niemal 60% badanych właścicieli budynków jednorodzinnych ogrzewanych źródłami na paliwa stałe nie ma w planach żadnych inwestycji związanych z wymianą źródeł grzewczych”. Tylko trochę bardziej optymistyczne dane przedstawia Pierwszy Ranking Jakości Ogrzewania.

Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego źródła braku zainteresowania programem Czyste Powietrze i wymianą starego kotła upatruje w działaniu lokalnych władz. „Liczba złożonych wniosków w programie Czyste Powietrze jest ściśle związana z aktywnością samorządów. Tam, gdzie prezydenci, burmistrzowie i wójtowie aktywnie pomagają mieszkańcom, już teraz widać efekty. Dlatego też Polski Alarm Smogowy zachęca wszystkie gminy do tworzenia punktów obsługi beneficjenta i zatrudniania ekodoradców, którzy pomogą mieszkańcom poprawić efektywność energetyczną domu i wypełnić wniosek o dotację do Czystego Powietrza” – powiedział Guła.

W wielu miejscowościach rolę wsparcia przy wypełnianiu wniosków przejmują firmy instalujące fotowoltaikę i ekologiczne ogrzewanie.

Program Czyste Powietrze – do kiedy

Podpisywanie wniosków w ramach programu Czyste Powietrze ma potrwać do 2027 roku więc jest jeszcze sporo czasu na zostanie jego beneficjentem. Jednak pewne szczegóły w samym dofinansowaniu w ciągu trzech lat jego funkcjonowania zmieniły się, więc warto nie zwlekać z decyzją na ostatnią chwilę, ponieważ nie wiadomo czy rząd nie wprowadzi kolejnych zmian.  Co się takiego zmieniło? Od tego roku beneficjenci programu Czyste Powietrze nie będą mogli wymienić swojego starego pieca na nowoczesny kocioł węglowy. Wszyscy przyzwyczajeni do palenia węglem muszą zmienić swoje nawyki.

Od tego roku w programie Czyste Powietrze jest dostępne dofinansowanie na magazyn energii – po raz pierwszy zresztą. Choć rozwiązanie to nie jest póki co popularne, to przewiduje się, że w przyszłości urządzenia te będą zdobywały coraz większą popularność. O magazynach energii oraz ich przyszłości możemy przeczytać w wywiadzie, który niedawno ukazał się na naszym blogu: Magazyny energii do fotowoltaiki – ich przyszłość w Polsce.

Jak składać wniosek o dofinansowanie

Wniosek do programu Czyste Powietrze można składać na trzy sposoby: 

  • online,
  • w urzędzie,
  • w banku (opcja z kredytem Czyste Powietrze).

Wniosek online składa się poprzez portal: gov.pl, gdzie należy się zarejestrować, a następnie zalogować. Po wykonaniu tych czynności należy wypełnić wniosek, dołączyć wymagane załączniki (w formie skanów) oraz podpisać wniosek elektronicznie.

Wniosek składany osobiście należy najpierw pobrać z portalu beneficjenta właściwego dla danego oddziału Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Następnie należy go wydrukować, wypełnić – pamiętając o dołączeniu załączników – oraz złożyć osobiście w oddziale funduszu lub wysłać pocztą bądź kurierem.

Szczegółowe informacje na temat programu Czyste Powietrze dostępne są rządowej stronie.

Program Czyste Powietrze – ile pieniędzy można otrzymać

Podstawowa kwota dofinansowania to maksymalnie 30 tys. złotych i dotyczy osób, które nie zarabiają więcej niż 100 tys. złotych rocznie. Głównym przeznaczeniem dotacji jest wymiana źródła ciepła na nowocześniejsze, ale można zdecydować się również na wyłącznie inne prace, np.:

  • ocieplenie domu,
  • montaż wentylacji,
  • audyt energetyczny.

Osoby, których przeciętny dochód na osobę w gospodarstwie wieloosobowym nie przekracza 1400 złotych lub 1960 złotych w gospodarstwie jednoosobowym, mogą starać się o dofinansowanie w wysokości 37 tys. złotych. W przypadku, gdy decydujemy się na wymianę pieca, to kwota jaką można otrzymać wynosi 32 – 37 tys. złotych. Jeśli zaś nie zamierzamy wymieniać źródła ciepła tylko wykonać inne prace np. ocieplić dom, to dofinansowanie wyniesie wówczas  maksymalnie 15 tys. złotych.

Trzeci poziom dofinansowania wynosi maksymalnie 69 tys. złotych i przeznaczony jest dla osób, których przeciętny dochód na jedną osobę w gospodarstwie domowym nie przekracza 900 złotych dla gospodarstwa wieloosobowego i 1260 złotych dla gospodarstwa jednoosobowego.

Warto wymieniać stare piece już teraz

O tym, czy warto wymieniać stare piece decydują trzy czynniki: administracyjny, ekonomiczny oraz ekologiczny. Pierwszy z nich dotyczy rosnących ograniczeń w wykorzystywaniu kotłów na paliwo stałe. Już teraz takie ograniczenia obowiązują w województwach śląskim i podkarpackim, gdzie nie można używać kotłów c.o. z 2006 roku i starszych. W przyszłym roku podobne ograniczenia pojawią się w Małopolsce, w województwach Łódzkim, Kieleckim i na Mazowszu, a w kolejnych latach w Kujawsko-Pomorskim, Lubelskim, Zachodniopomorskim i w Wielkopolsce. W 2024 roku ograniczenia zaczną obowiązywać także na Dolnym Śląsku, Pomorzu oraz w Lubuskim. Jak widać zmiany i ograniczenia w funkcjonowaniu kotłów na węgiel są zaplanowane na kilka następnych lat i czekają one każde gospodarstwo domowe, które korzysta z tego typu urządzeń grzewczych.

Czynnik ekonomiczny to przede wszystkim rosnące ceny węgla i gazu, ale także rosnący koszt nowych urządzeń grzewczych. Z upływem miesięcy i lat w tej samej sumie dofinansowania będziemy mieli coraz mniejszy wybór nowego urządzenia grzewczego i coraz trudniej będzie zdecydować się na urządzenia grzewcze lepszej jakości.

Decyzję o wyborze nowego źródła ciepła trzeba podjąć zanim złożymy wniosek o dofinansowanie do wymiany pieca. Nie jest to decyzja prosta, ponieważ wybór ten będzie rzutował na komfort życia oraz domowy budżet przynajmniej przez następne kilkanaście lat. Wiele osób może obawiać się także przejścia na nowocześniejsze źródła ciepła, które po dziesięcioleciach palenia węglem mogą wydawać się czymś obcym i niebudzącym zaufania. Dlatego podejmując decyzję o wyborze nowego źródła ciepła warto dowiedzieć się więcej o nowych technologiach grzewczych. Piszemy o nich artykule: Jakie ogrzewanie do starego domu po termomodernizacji?.

Obecnie coraz więcej wniosków składanych w programie Czyste Powietrze dotyczy pomp ciepła. Mimo wzrostu ich popularności warto zestawić sobie te urządzenia z nowszą opcją na rynku: foliami grzewczymi na podczerwień. Dlaczego? Ponieważ zapewniają ogrzewanie domu bez kosztu napraw i serwisowania. Choć pompy ciepła mają swoje niewątpliwe zalety, to jest to system, który generuje na samym początku wysokie koszty inwestycyjne. Natomiast folie grzewcze na podczerwień są urządzeniami tańszymi i prostszymi w działaniu. Szczegółowe porównaniu obu systemów można przeczytać w tekście Jakie ogrzewanie – pompa ciepła czy folia grzewcza? Porównanie.

Źródła: czystepowietrze.gov.pl, muratorplus.pl, polskieradio24.pl, polskialarmsmogowy.pl