Ogrzewanie podczerwienią a właściwości zdrowotne

Ogrzewanie podczerwienią, a zdrowie - to temat, który zaczął się na długo przed pojawieniem się inteligentnego ogrzewania foliami grzewczymi. Podczerwień od dziesięcioleci wykorzystywana jest w medycynie. Sto lat temu, gdy w domach bogatych mieszczan królowały piece kaflowe, to właśnie podczerwień przenosiła ciepło z kafli na domowników. A od milionów lat fale podczerwone docierają na Ziemię wraz ze światłem Słońca.

W słonecznych promieniach uwielbiają wygrzewać się jaszczurki i koty. Oraz ludzie! W zimowy dzień na narciarskim stoku to właśnie podczerwień odczuwamy na twarzy jako ciepło, gdy tylko zaświeci Słońce. Grzeje nas wtedy samo światło (dokładniej – jego niewidzialna dla ludzkiego oka część), a nie nagrzane powietrze, podobnie jak w przypadku włączonych folii grzewczych. Stojąc w zasięgu działającego systemu z folią grzewczą poczujemy na sobie ciepło. Gdy jest to system podłogowy, poczujemy je bardzo wyraźnie, ale wciąż łagodnie, w stopach, lub na całym cieple leżąc z wyciągniętymi przed siebie nogami i czytając książkę. Co ważne, wrażenie jest inne niż w przypadku wodnej podłogówki, bo całkowicie równomierne i otulające. Doskonałe okoliczności na relaks!

Szeroka rodzina fal elektromagnetycznych

Co przychodzi pierwsze na myśl, gdy słyszymy nazwę „fale elektromagnetyczne”? Może nadajnik radiowy? Albo mikrofalówka? Oba te urządzenia działają dzięki falom elektromagnetycznym, ale… z pewnością nie chcielibyśmy być ogrzewani nadajnikiem radiowym ani mikrofalówką, prawda?

Dowiedz się więcej na temat ogrzewania na podczerwień z naszego tekstu pt. „Panele grzewcze na podczerwień – dyskretne źródło ciepła”.

Podczerwień to również fala elektromagnetyczna i, jak już wspominaliśmy, powszechnie występująca w naturze. Odczuwamy ją na sobie mniej lub bardziej każdego dnia wychodząc na zewnątrz. Rzecz w tym, że fale elektromagnetyczne, podobnie jak pierwiastki, z których zbudowany jest świat, mają bardzo dużo odmian i każda z nich ma zupełnie inne właściwości. Spójrzmy:

Ogrzewanie podczerwienią - ale którą?

Sama podczerwień dzieli się na trzy rodzaje i każdy z nich ma inne zastosowanie:

  • Bliska podczerwień (ang. near infrared, NIR) to zakres 0,8−2,5 μm. Zastosowanie: noktowizory.
  • Średnia podczerwień (ang. mid infrared, MIR) to zakres 2,5−25 μm. Zastosowanie: światłowody (np. do internetu).
  • Daleka podczerwień (ang. far infrared, FIR) to zakres 25−1000 μm. Zastosowanie: ogrzewanie i medycyna.

Folie grzewcze są tak skonstruowane, że są źródłem dalekiej podczerwieni, która przenosi mniej energii na dłuższą odległość w warunkach pokojowych. Daleka podczerwień powstaje w wyniku oporu prądu w materiale będącym w przybliżeniu ciałem idealnie czarnym. Takim materiałem jest czysty węgiel, z którego zbudowana jest supercienka matryca grzewcza nadrukowana na folię grzewczą. Źródłem dalekiej podczerwieni jest również wolfram stosowany między innymi zamiennie z matrycą węglową w grzejnikach na podczerwień, oraz… w tradycyjnych żarówkach. Tak! Nie tak dawno, mieszkając z tradycyjnymi żarówkami nad głową, powszechnie stosowaliśmy ogrzewanie podczerwienią a zdrowie nasze nie doznawało bynajmniej uszczerbku z tego powodu. Wręcz przeciwnie – o czym napiszemy dalej.

Tradycyjne żarówki nadal znajdują zastosowanie jako urządzenia grzewcze np. w inkubatorach. Podobnie folia grzewcza jest z powodzeniem stosowania w inkubatorach czy uprawach roślin oraz wszędzie tam, gdzie właśnie podczerwień jest najzdrowszym nośnikiem ciepła.

Ogrzewanie podczerwienią a zdrowie w medycynie

Regularne naświetlanie urządzeniami będącymi źródłem dalekiej podczerwieni jest zalecane, by osiągnąć następujące korzystne dla zdrowia efekty:

  • Poprawa krążenia krwi – to podstawowy wpływ dalekiej podczerwieni na organizm przekładający się na kolejne korzyści.
  • Uwolnienie ciała od toksyn – po intensywnym treningu fizycznym lub w wyniku stanów zapalnych w naszym ciele pojawiają się substancje, które nie powinny w nim zostawać. Szybkość, z jaką zostaną usunięte, zależy od krążenia krwi w danym miejscu ciała.
  • Rozluźnienie ciała – ciepło docierające głębiej w ciało sprawia, że mimowolnie zmniejszamy napięcie mięśni wywołane w reakcji obronnej na stres, uraz czy chorobę, a to ma kolejne prozdrowotne skutki.
  • Zmniejszenie stresu – odprężenie na poziomie ciała sprawia, że również nasz umysł i emocje się uspokajają. Tak! Podnosi się subtelnie nasz poziom dobrostanu psychicznego i możemy tego doświadczać codziennie.
  • Zmniejszenie bólu – rozgrzewanie zmniejsza też niektóre z dolegliwości bólowych związanych z obecnością w ciele toksyn lub napięciem.
  • Stymulowanie metabolizmu – odprężone i dobrze ukrwione ciało lepiej radzi sobie z przemianą materii, co ma szczególne znaczenie dla osób dbających o dietę lub będących w trakcie odchudzania.

Czy powinniśmy mieć zatem opory wobec ogrzewania podczerwienią? Wręcz przeciwnie! Obecność fal podczerwieni w naszym codziennym życiu, szczególnie w sytuacji, gdy dużo czasu spędzamy w pomieszczeniach lub w okresie zimowym, staje się jednym z kluczowych czynników wpływających na nasze zdrowie i samopoczucie.

W przeciągu ostatniej dekady rozwijają się usługi terapii podczerwienią poprzez zastosowanie komór leczniczych, saun na podczerwień, tuneli wygrzewających czy leżaków na podczerwień. Zetkniemy się z nimi praktycznie w każdym nowoczesnym ośrodku SPA & Wellness.

Ogrzewanie podczewrwienią stosowane jest również bardzo często do rehabilitacji i regeneracji tkanek mięśniowych zwłaszcza w świecie sportowców, którzy nagminnie narażeni są na kontuzje.

Podczerwień w rehabilitacji

Działanie podczerwieni wykorzystywane jest w różnych procesach leczenia i rehabilitacji organizmu. Fale podczerwieni wnikają przez naszą skórę do komórek tkanki podskórnej na głębokość od kilku milimetrów do maksymalnie 4 cm, zależnie od ich długości. Działanie podczerwieni poprawia krążenie limfatyczne i krążenie krwi, co zwiększa zaopatrzenie organizmu w substancje odżywcze i aktywizuje układ immunologiczny odpowiedzialny za zwalczanie chorób.

W przypadku ogrzewania podczerwienią wpływ na układ krwionośny i limfatyczny będzie bardziej powierzchniowy, dlatego nie ma przeciwskazań, by dowolna osoba przebywała stale w pomieszczeniu ogrzewanym foliami grzewczymi czy grzejnikiem na podczerwień. Ewentualne schorzenia układu krwionośnego, żylaki, bypassy, rozrusznik serca, naczyniaki, nie są tu przeciwwskazaniem w większym stopniu, niż spacer w parku w umiarkowanie słoneczny dzień.

 

Wnikanie podczerwieni w skórę i tkanki człowieka

Fale podczerwieni w zetknięciu z ciałami stałymi, takimi jak skóra, zamieniają się w energię cieplną. Dzieje się to najintensywniej na samej powierzchni skóry. Tkanka podskórna zostanie ogrzana w mniejszym stopniu niż powierzchnia skóry, na której czujemy ciepło.

 

1. Fale podczerwieni 12 Łodywga włosa 3. Por skóry 4. Brodawki skórne 5. Gruczoł łojowy 6. Molekuły wody 7. Cebulka włosa 8. Naczynia krwionośne 9. Komórki tłuszczowe A. Naskórek B. Skóra właściwa C. Tkanka podskórna

Nasza skóra jest naturalnie przystosowana do przyjmowania długich fal podczerwieni i rozprowadzania w ciele pochodzącej z nich energii cieplnej. Inaczej niż w przypadku fal UV (ultrafioletu) nie ma możliwości dostarczenia ciału zbyt dużej ilości fal długiej podczerwieni poprzez ogrzewanie grzejnikiem na podczerwień czy folią grzewczą, gdyż przenoszą one dużo mniejszy ładunek energii niż fale UV. Nie mają też wpływu na opalanie czy pigmentację skóry.

Ogrzewanie podczerwienią a zdrowie roślin i zwierząt

Co ciekawe, pozytywny wpływ podczerwieni na zdrowie nie ogranicza się bynajmniej do ludzi. W produkcji rolnej coraz częściej wprowadza się systemy grzewcze na podczerwień do stymulowania roślin poprzez ogrzewanie podczerwienią szklarni lub podgrzewanie ziemi, w której rosną rośliny. W hodowli zwierząt ogrzewanie na podczerwień stosowane jest najczęściej w systemach podłogowych mających na celu poprawę przyrostu naturalnego zwierząt oraz uwolnienie pomieszczeń od grzybów i pleśni.

Także nasz domowy mruczek czy inny czworonóg oraz rośliny doniczkowe będą miały się lepiej żyjąc w pobliżu źródła dalekiej podczerwieni. Wpływ podczerwieni na zwierzęta domowe jest pozytywny. Wylegując się na ciepłej podłodze zachowają swoje futro w odpowiedniej suchości, mając codzienny dostęp do warunków takich, jakie zapewnia im drzemka w letnim słońcu.

Zdrowsze powietrze w pomieszczeniach ogrzewanych podczerwienią

Oprócz bezpośredniego wpływu podczerwieni na nasze ciało warto przyjrzeć się bliżej jak wpływa ono na jakość powietrza w pomieszczeniach. W odróżnieniu od klasycznych źródeł ciepła, ogrzewanie podczerwienią:

  • nie wywołuje tzw. konwekcyjnych ruchów powietrza odpowiedzialnych za unoszenie kurzu, drobnoustrojów i roztoczy;
  • nie przypala kurzu, bo nie pracuje na wysokich temperaturach, w których mogą powstawać potencjalnie niebezpieczne związki;
  • zachowuje optymalną wilgotność powietrza.

Te atuty występują zarówno w przypadku płaszczyznowego ogrzewania podczerwienią czyli podłogówki, systemów ściennych i sufitowych, jak i w przypadku grzejników na podczerwień.

Ciepło jest odczuwane od razu po włączeniu grzejnika na podczerwień i w krótkim czasie po włączeniu systemu z folią grzewczą pod podłogę pływającą. Nieco dłużej zajmie przejście ciepła do pomieszczenia z systemu z folią grzewczą pod wylewkę, ale nadal dużo szybciej niż w wodnej podłogówce. Oznacza to, że już na początku ustawiamy urządzenie grzewcze na optymalną temperaturę, i nie ma potrzeby, by je „włączać na maksa”. To również zapobiega nadmiernemu wysuszaniu powietrza, przypalaniu kurzu oraz sprzyja oszczędnemu zarządzaniu ciepłem w domu.

Podczerwień a zdrowie - dynamika działania urządzeń grzewczych oraz hałas

Ogrzewanie podczerwienią w krótkim czasie daje odczucie optymalnej temperatury. Folie grzewcze rozgrzewają się do temperatury niewiele wyższej niż optymalna. Ich temperatura pracy nie przekracza temperatury zalecanej przez producentów podłóg, czyli około 28°C. W efekcie o każdej porze dnia dom jest wolny od przegrzanych stref, co ma pozytywny wpływ zarówno bezpośrednio na ludzi, jak i na jakość powietrza.

Temperatura panelu grzewczego (grzejnika na podczerwień) jest wyższa niż folii grzewczej, natomiast kurz osadza się na nim w minimalnym stopniu i jest łatwy do usunięcia w przypadku grzejników Heat Decor – górna krawędź grzejnika to płaska zamknięta jednolita powierzchnia o grubości zaledwie 1,5 cm lub 1,8 cm. To minimalizuje zjawisko przypalania kurzu i sprawia, że powietrze w pomieszczeniu, bez ruchów konwekcyjnych, jest czystsze.

Oba urządzenia działają całkowice cicho (0 dB), a brak hałasu czy białego szumu ze strony systemu grzewczego to również zdrowsze warunki dla mieszkańców.

Zastosowanie ogrzewania podczerwienią w budownictwie mieszkaniowym

W budownictwie mieszkaniowym tzw. „ogrzewanie na podczerwień” stosowane jest obecnie jako:

Zastosowanie folii grzewczych na podczerwień Heat Decor bezpośrednio pod podłogą zostało przebadane przez takich producentów podłóg jak Classen, Boen, Weninger czy Arbiton i dopuszczonene do zastosowania z utrzymaniem gwarancji na ich podłogi. Folię grzewczą instalowaną pod swoimi produktami dopuszczają także tacy producenci jak Venifloor, Swiss Krono, Egger, Barlinek oraz Berry Alloc.

Zastanawiasz się nad zainwestowaniem w system grzewczy na podczerwień? Planujesz montaż na początek w jednym pomieszczeniu? Dowiedz się jakie są wady i zalety tego rozwiązania z naszego tekstu pt. „Ogrzewanie podłogowe w sypialni – wady i zalety”. Gotowy do montażu zestaw do jednego pomieszczenia kupisz w naszym sklepie online oraz w sieci sklepów Castorama.

Poza obiektami mieszkalnymi ogrzewanie podczerwienią stosuje się również w budynkach publicznych, takich jak kościoły, przedszkola, hale sportowe i sale koncertowe, a także w budynkach biurowych, gospodarczych i przemysłowych oraz w halach magazynowych.

Zobacz, jak działa folia grzewcza: